ائمه اطهار، همواره شیعیان خود را به ظهور آخرین منجی بشارت دادهاند و سعی داشتهاند از طرق مختلف به تربیت فردی و اجتماعی شیعیان جهت آمادگی برای یاری منجی موعود بپردازند.
با این وجود بررسیهای تاریخی در نوع زندگی و تعاملات دو امام پیشین امام زمان(عج) یعنی امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) نشان میدهد که تلاش برای تربیت شیعیان جهت آمادگی بیشتر آن‌ها برای ولادت، پذیرش و ظهور منجی موعود بیشتر بودهاست. این اقدامات هم در عرصه گفتار و هم در عرصه عمل رخ دادهاست و این دو امام بزرگوار از هر فرصتی برای آشنایی شیعیان با معارف مهدوی و الزامات عملی برای پذیرش حکومت عدل جهانی، استفادهکردهاند.
در این بین شاید بتوان گفت زیارت جامعه کبیره از معروفترین یادگارهایی است امام هادی(ع) در اوج خفقان ایجادشده توسط حکومت عباسی، آن را به شیعیان خود آموزش داد و از این طریق، دریای عمیقی از معارف الهی را به جریان انداخت.
بررسی و شرح این دعا نهتنها در این نوشتار کوتاه نمیگنجد بلکه به اندازه ژرف و عمیق است که حتی علمای بزرگ دین نیز، توانستهاندقطرهای از این دریا را بچشند.
با این وجود به فراز بسیار کوتاهی از این دعا که به صورت مستقیم به شیعیان چگونگی دعای عزتمندانه جهت یاری منجی معود را آموزش میدهد میپردازیم.
در فرازهای نزدیک به انتهای این زیارت نامه و در بخشی که به توسل به اهل بیت مربوط میگردد آمدهاست:
.....وَ يَكِرُّ فِي رَجْعَتِكُمْ وَ يُمَلَّكُ فِي دَوْلَتِكُمْ وَ يُشَرَّفُ فِي عَافِيَتِكُمْ وَ يُمَكَّنُ فِي أَيَّامِكُمْ وَ تَقِرُّ عَيْنُهُ غَداً بِرُؤْيَتِكُمْ....
وَ يَكِرُّ فِي رَجْعَتِكُمْ
«از خدا مي خواهم مرا از كساني قرار دهد كه در روزگار رجعت شما به دنيا بر مي گردند».
در توضیح باید گفت رجعت در لغت به معناي بازگشت است و در اصطلاح از معتقدات ديني ما بازگشت حضرات ائمّه‌ي معصومين (علیهم السلام) به دنيا پس از ظهور امام عصرـ ارواحنا فداه ـ است. همچنين جمعي از صلحا و غير صلحا نيز بازگشتي به دنيا پس از مرگ خواهند داشت امّا چگونگي و خصوصيّات اين بازگشت از روي روايات براي ما روشن نيست؛ آنچه لازم است داشتن اعتقاد اجمالي به اصل رجعت است كه فرموده اند :
(لَيْسَ مِنّا مَنْ لَمْ يُؤمِنْ بِرَجْعَتِنا لَيس مِنّا مَنْ لَمْ يُؤمِنْ بِكَرَّتِنا)؛
«از ما نيست[پيوند اعتقادي ولايي با ما ندارد]آن كس كه ايمان به رجعت و بازگشت ما ندارد».
در اين جمله‌ي از زيارت جامعه به ما تعليم دادهشدهاست که از خدا بخواهيم ما را از جمله‌ي كساني قرار بدهد كه در زمان رجعت شما اهل بيت عصمت (علیهم السلام) به دنيا برمي گردند. اين جمله نشان مي‌شود كه رجعت منحصر به ائمّه (علیهم السلام) نيست بلكه كساني هم با آن‌ها رجعت مي كنند كه از خدا مي خواهيم ما را از آن‌ها قرار دهد و نه تنها مي خواهيم رجعت كنيم بلكه مي خواهيم علاوه بر رجعت در دوران حكومت طولاني آن فرمانروايان الهي صاحب منصبي از طرف آن بزرگواران نيز باشيم چنان كه مي گوييم :
(وَ يُمَلَّكُ فِي دَوْلَتِكُمْ)؛
«مي خواهم در دولت شما به پادشاهي برسم».
و سلطنت بر گوشه‌اي از مملكت پهناور شما به من واگذار شود.البتّه اين سلطنت يك سلطنت الهي است كه به بندگان صالح خدا واگذار مي شود؛ آن گونه كه حضرت سليمان پيامبر (ع)از خدا آن گونه سلطنت را درخواست مي كرد و مي گفت :
قالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَ هَبْ لِي مُلْكاً لا يَنْبَغِي لِأحَدٍ مِنْ بَعْدِي إنَّكَ أنْتَ الْوَهَّابُ
«پروردگارا! مرا بيامرز و حكومتي به من عطا كن كه پس از من سزاوار احدي نباشد».
این فراز از دعا اهمیت کارگزاری و داشتن منصب در حکومت الهی را نشان میدهد تا جایی که امام هادی (ع) سالها پیش از تولد منجی موعود، در صدد تربیت شیعه جهت آمادگی برای پذیرش مقام و منصب در حکومت عدل جهانی بودهاست و سعی داشتهاند از طریق دعا و نیایش این دغدغه را در فرد ایجاد کنند.
(وَ يُشَرَّفُ فِي عَافِيَتِكُمْ)؛
«مي خواهم در روزگار سراسر عافيت شما زندگي شرافتمندانه‌اي داشته باشم».
(وَ يُمَكَّنُ فِي أَيَّامِكُمْ)؛
و در آن دوران كه حكومت شما استقرار يافته است، من هم در سايه‌ي آن حكومت عدل الهي استقرار يابم و به خدمتگزاري خويش ادامه دهم و مخصوصاً كه:
(وَ تَقَرُّ عَيْنُهُ غَداً بِرُؤْيَتِكُمْ)؛
«مي خواهم از كساني باشم كه ديدگانشان فردا[روز رجعت يا روز قيامت]به ديدار شما روشن ميگردد».
در آخر باید گفت فرازهای فوق از زیارت جامعه کبیره، دارای منحصرترین مفاهیمی است که امام هادی (ع) قرنها قبل به شیعیان خود، آموزش دادهاند. مخصوصا در فرازی که به صورت آشکار شیعیان را دعوت کردهاند تا خود را جهت زمامداری در حکومت امام معصوم که حکومتی جهانی است و هیچگونه خلل و سستی در آن راه ندارد، رهنمون میسازد.
امیداست خداوند ما را در زمره یاران حضرت بقیهالله الاعظم (عج) در دوران ظهور و غیبت ایشان قرار دهد. (انشاءالله)
منبع: سایت مصاف
نظرات شما عزیزان:
